غذا دهی به دیسکس:دیسکسها معمولا با متانت و آرامش غذا میخورند مگر اینکه اندوهگین یا پریشان باشند. سعی کنید که بیش از حد به ماهی های خود غذا ندهید و یا آنها را گرسنه نگاه ندارید. بسیار خوب است که باقی مانده غذای ماهی ها را یک تا دو ساعت بعد از هر وعده از غذایشان از تانکر خارج کنید. ماهی های در حال رشد باید دو یا سه وعده در روز غذا داده شوند. آنها را زیر نظر بگیرید و بیشتر از مقداری که در یک ساعت میتوانند بخورند به آنها ندهید . Discus معمولا غذا را با اشتهای زیادی در دقایق اول میخورد ولی بعد از آن تنها به آن نوک میزنند بنابراین اصلاً در خارج کردن پس مانده ها عجله نکنید.یکی از موادی که باعث ایجاد تفاوت محسوسی در رنگ Discus میشود زانتان (روناس) است که ماده ای طبیعی است و بسیار مؤثرتر از پاپریکا(میوه رسیده فلفل قرمز ) میباشد. زانتان در گلبرگهای گل جعفری است و در بسیاری از غذاهای آماده نیز میباشد .گوشت قلب گاو برای اینکه به Discus داده شود بسیار آلوده است و باعث چاق شدن ماهی میشود. اگر شما جیره گوشت قلب گاو را طوری طبق برنامه زمانی به ماهی بدهید که دقیقا قبل از تعویض آب آکواریم باشد بدین ترتیب آب آکواریمتان آلوده نخواهد شد. به غیر از قلب گاو و فلیکس Discus های سالم اشتهای زیادی برای خوردن بسیاری از غذاهای دیگر دارند. اما مطلقا نباید به آنها از انواع کرم های تیوبیفکس (Tubifex) یا کرمهای سیاه و یا انواع موجودات زنده آبی داده شود. البته این نوع غذاها مورد علاقه بیشتر ماهی ها هستند اما خطر انگل هایی که ممکن است در آنها وجود داشته باشد ریسک این کار را بسیار بالا میبرد. ازدیگر غذاهایی که مورد علاقه Discus و در عین حال بسیار آلوده است کرمهای یخ زده هستند. در صورتی که خواستید از این نوع غذاها استفاده کنید ، بهتر است از میگوی آب شور شسته شده استفاده کنید که از غذاهای مورد علاقه Discus نیز هست.
به طور کلی غذاهای ماهی ( دیسکس ) به ۳ دسته اصلی تقسیم می شوند:
1- غذاهای فریزری
2- غذاهای خشک
3- غذاهای زنده
غذای فریزری : دراین قسمت روش تهیه معمول ترین غذای فریزری برای دیسکاس شرح داده می شود
طرز تهیه :
۱- دل گوسفند یا گاو60%
2- میگو 25%
3- اسفناج پخته 15%
4- قطره ب کمپلکس ۵ قطره در ۵۰ گرم و یا قرص ویتامین Tetra
ابتدا دل گاو و گوسفند را خوب بشویید و تمامی رگ ها و پوست و چربیهای اطراف آن را پاک کنید . سپس آن را چندین بار در چرخ گوشت انداخته تا کاملا خرد شود. سپس اسفناج را کمی آب پز کنید تا مقداری پخته شود. پوست میگو ها را نیز بکنید و آن ها را نیز کاملا تمیز و چرخ نمایید. اگر میگوی تازه در دسترس نیست می تواید از میگوهای خشک شده که در فروشگاههای لوازم ماهی ست تهیه کنید و به نسبت بالا استفاده نمایید.مواد بالا را باهم مخلوط کرده و در کیسه ریخته و در فریزر بگذارید. مقداری که هر بار به ماهی ها داده می شود باید مقداری باشد که حداکثر تا ۵ دقیقه توسط آنها خورده شود. دقت کنید که شربت یا قطره ب کمپلکس را هربار که می خواهید به ماهی غذا دهید به مخلوط اضافه نمایید. زیرا این شربت خاصیت خود را در فریزر از دست خواهد داد. در صورتی که به قرص ویتامین Tetra دسترسی دارید می توانید یک بار در میان یکی از قرص ها را پودر کرده و به جای شربت ب کمپلکس با غذای بالا ترکیب نمایید.
نکته مهم:در خرید دل گوسفند و یا گاو دقت کنید که تازه باشد. برای تشخیص با دو انگشت آن را فشار دهید در صورتی که جای فشار انگشت شما بر روی دل به حالت اول برگشت دل تازه است.
غذاهای خشک : از انواع غذاهای خشک می توان مانند آرتمیا . کرم فشرده . پولکی میگو و پودر اسپیرولینا (برای افزایش رنگ آنها) ، می توان جهت غذادهی به دیسکاس استفاده نمود. اما مهمترین و بهترین نوع غذاهای خشک در مورد دیسکاس tetra min pro و tetra prima هستند که پیشنهاد می شود در دو نوبت صبح و عصر به دیسکاس داده شود .
غذاهای زنده : غذای زنده مناسب این ماهی شامل کرم خونی زنده، لاروپشه، کرم خاکی، کرم سفید، گوشت می باشد . دل گاو و یا غذا های شیمیایی می توانند از جمله گزینه های ذخیره و تفریحی باشند.
بنده به شخصه توصیه میکنم که اگر ماهی دیسکاسی یافتید که از بقیه ماهی ها جدا شده و رنگ آن سیاه شده است و همچنین نسبت به غذا عکس العملی نشان نداده و غذا نمی خورد اولین احتمال را وجود هگزومیتا بدانید و نسبت به درمان آن اقدام نمایید.
روش درمان:
ابتدای کار مقداری از آب آکواریوم اصلی را به دروم مخزن قرنطینه ریخته و ماهی مریض را به درون آن بیاندازید.
یک عدد بخاری را نیز درون مخزن قرنطینه متصل و دمای آن را ۱ درجه بیشتر قرار دهید ( به عنوان مثال دمای آکواریوم بنده ۳۱ و در مخزن قرنطینه ۳۲ می باشد ) .سنگ هوایی را نیز با ابعاد مناسب در درون مخزن قرنطینه جاسازی کنید. دقت کنید که یکی از مهمترین نکات در مخزن قرنطینه به دلیل استفاده از دارو هوادهی خوب و بالا می باشد . سعی کنید برای این کار از سنگ هواهایی که به شکل سوزنی و بسیار ریز هوا تولید میکنند و در عین حال آب را متلاطم نمی نمایند استفاده کنید.
ماهی را به درون مخزن قرنطینه بیاندازید. با توجه به اینکه از آب درون آکواریوم استفاده کرده اید احتیاجی به آب به آب ماهی توسط کیسه های نایلونی نیست.
از داروخانه قرص مترونیدازول ۲۵۰ را تهیه نمایید . هر قرص ۲۵۰ به ازای ۵۰ لیتر آب آکواریوم مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین با توجه به حجم آب داخل مخزن قرنطینه مقدار مورد نیاز از قرص را پودر کرده و در مخزن بریزید.
بعد از ۳ روز دما را یک درجه کم و یک چهارم آب آکواریوم را با آب تازه تعویض می نماییم ( دقت کنید که آب مورد استفاده باید حداقل ۲۴ ساعت مانده باشد تا گاز کلر آن خارج شده باشد ).
پس از این کار مقداری زغال اکتیو تازه را به درون یکی از محفظه های اسفنجی فیلتر های برقی درون آب ریخته و فیلتر را درون آب قرار میدهیم تا داروی موجود در آب را تصفیه کند . بعد از ۵ تا ۶ ساعت ماهی را با توجه به اصول گفته شده در قسمت های قبل از طریق کیسه های نایلونی و با صرف زمان بیشتر آب به آب می کنیم و به آکواریوم اصلی انتقال می دهیم.
دقت کنید که ماهی شما به دلیل اینکه ۳ روز تحت تاثیر دارو بوده است به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت از خوردن فعالانه غذا امتناع خواهد کرد. نگران نباشید. ماهی شما از هگزومیتا پاک شده است .
انتخاب و خرید دیسکس:
تشخیص نر و ماده دیسکس از هم و انتخاب جفت مناسب:
متاسفانه تشخیص نر و ماده این نوع در دوران قبل از بلوغ هنوز هم به سختی انجام می شود.اما مواردی چند وجود دارد که شاید به وسیله آنها بتوان تا حدی و نه به طور ۱۰۰ درصد نر و ماده دیسکس را در دوران قبل از بلوغ تشخیص داد.اولین مورد شکل ظاهری کله دیسکاس ها می باشد. معمولا دیسکس های نر دارای یک شکستگی کوچک بر روی پیشانی خود هستند. در حالی که در دیسکس های ماده اکثرا پیشانی بدون شکستگی و دارای سطحی صاف است. از طرفی شکل ماده ها معمولا دایره ای تر و شکل نرها کشیده تر و بلندتر است.روش دیگر که احتمال آن بسیار ضعیف است تشخیص بر اساس شکل باله بالا می باشد. بر اساس این روش معمولا انتهای باله ماهی های نر دیسکاس تیز گوشه و در ماهی ماده گرد گوشه است. به هر حال مطمئن ترین روش تشخیص شناخت از روی شکل دستگاه تناسلی ست که فقط در دوران بعد از بلوغ میسر است.انتخاب جفت یا گروه کوچکی از Discus که قرار است با هم زندگی کنند کار بسیار طاقت فرساییست. اصولا در این رویه سلامت ماهی ها خیلی بیشتر از نژاد و رنگ آنها اهمیت دارد. دنبال ماهی باشید که شکل ظریف و گردی دارد و اثر زخم یا نقصی بر روی آن دید نمیشود ، تعداد باله هایش درست باشد و اندازه چشمهاشی با اندازه ماهی تناسب داشته باشد. Discus ی که چشمهای بزرگ و جسه کوچکی دارد نشان دهنده اینست که بشدت ترسانده شده و حداکثر رشد خود را نخواهد کرد. بدنبال Discus ی باشید که چشمهای قرمز و یا کهربایی و یا رنگی روشن داشته باشد. رنگ سیاه یا رنگهای کدر نشان دهنده بیمار بودن ماهی است. حرکت همزمان آبشش های ماهی نیز بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر ماهی با یک آبشش خود به سختی نفس میکشد و آبشش دیگر بسته مانده احتمالا آن ماهی به فلوک آبششی مبتلا شده. البته فلوک آبششی و بسیاری دیگر از بیماریهای Discus بسادگی با کمی تجربه و مراقبت درمان میشوند اما اگر این تجربه اول شما در زمینه نگهداری Discus است ، بهتر آنست که شما برای بار اول با این گونه مشکلات روبرو نشوید. شما همچنین باید فضولات ماهی را نیز بنگرید. اگر ضایعات تیره ای در ته تانکر دیدید دلیل خوبی برای اثبات سلامت ماهی و عدم ابتلای آن به انگلهای رودوی میباشد. فضولات سفید چه در ته آکواریم و چه متصل به بدن ماهی نشان دهنده انگلهایی چون کاپیلاریا ، هگزامیتا و ... میباشد. باز گفتن این نکته ضرورت دارد که همه این بیماریها قابل درمان هستند اما این کار برای مبتدیها کار خسته کننده و پر زحمتی خواهد بود. اگر شما ماهی خود را از یک فروشگاه خریداری میکنید خالی از فایده نیست که ماهی را هنگام غذا خوردن نیز نگاه کنید. اگر دیدید که با اشتها غذا میخورند میتوانید مطمئن باشید که در وضعیت خوبی هستند و در خانه شما نیز به این صورت خواهند ماند.
انتخاب دیسکس سالم:
- اولین گام نگاه کردن به دیسکوس ها در ماهی فروشی است. آیا ماهی ها فعال هستند و در گوشه ای پنهان نمی شوند؟ دیسکوس هایی که مریض هستند و یا شوک بدانها وارد شده تیره تر و کمرنگتر می شوند.
- چک کنید و ببینید آیا ماهی مریض و یا مرده در تانک آنها وجود دارد. اگر چنین بود از انتخاب ماهی از آن تانک خودداری کنید.
- نشانه هایی از دارو در آب آکواریوم بدین معنی است که دیسکوس ها مریض هستند یا تازه از یک مریضی باز گشته اند.
- آیا زخم ها و یا جراهاتی روی بدن ماهی وجود دارد؟
- آیا آبشش ها کوتاه و یا نافرم نیستند؟ ( رویه های آبشش باید بطور کامل آبشش را بپوشانند.) همچنین تنفس سنگین را نیز چک کنید.
- چشم ها باید ساف و شفاف باشند. باید از دیسکوس هایی با چشمان کثیف – کدر و تار دوری کنید.
- از ماهی هایی با اسکلت بندی کج و نافرم اجتناب نمایید.
- نگاهی دقیق به ماهی ها کنید و از عدم وجود هر گونه انگل خارجی بر روی بدن ماهی ها اطمینان حاصل کنید.
- همچنین اگر ممکن باشد از فروشنده بخواهید که به آنها غذا بدهد و مشاهده کنید که آیا اشتهای کافی و مناسب دارند.
- از خرید ماهی هایی که باله های نازک و لاغر دارند خودداری کنید. این مورد می تواند از وجود انگل های خارجی ناشی شود.
- دیسکوس سالم باید دارای پیشانی عریض و بزرگ باشد.
- از ماهی هایی که پولک های کامل و مرتب ندارند دوری کنید.
- اطمینان حاصل کنید که اندازه چشم ها در مقایسه با بدن بزرگ نیست. این حالت نشان دهنده عدم رشد کامل ماهی می باشد. ( سن ماهی نسبت به اندازه آن بیشتر است.)
- دیسکوس باید اندامی گرد داشته باشد.
- از خرید ماهی هایی که باله هایشانم را جمع می کنند خود داری کنید.
و اما نکات دیگر:
۱- دقت کنید که ماهی به حرکات دست شما عکس العمل نشان دهد.
۲- بدن ماهی دارای زخم و هیچ نوع لکه غیر عادی رنگی نباشد.
۳- رنگ ماهی تیره نباشد.
۴- چشمهای ماهی کدر و یا برجسته نباشند.
۵- ماهی با سر رو به پایین شنا نکند.
۶- باله ها و دم ماهی پوسیده و یا دارای لکه های سفید نباشد.
۷- تنفس ماهی بسیار بالا و یا بسیار پایین نباشد.در صورتی که حتی یک ماهی درون مخزن دارای تنفس بالایی بو د و یا با یک آبشش تنفس میکرد از خرید دیسکاس در آن مخزن منصرف شوید.
8- ماهی باله ها ی بالایی و پایینی خود را باز کرده باشد.
۹- ماهی از جانب ماهی های دیگر مورد حمله قرار نگیرد.
۱۰- شکم ماهی فرورفته نباشد ( مثل اینکه با انگشت داخل خمیر فشار داده شود و نقش فرورفتگی آن بماند).
۱۱- ماهی در یک گوشه آکواریوم ساکن و بی حرکت نباشد.
۱۲- مدفوع دیسکاس شفاف نباشد.
۱۳- پیشانی ماهی تقریبا به اندازه چشمها باشد.
۱۴- دیسکاس ها سرما نخورده باشند. برای این کار درجه مخزن را چک کنید . این درجه باید بین ۲۸ تا ۳۲ درجه باشد.
۱۵-ماهی لرزش نداشته باشد و مرتبا به عقب و جلو حرکت نکند.
به هر حال سعی کنید ماهی که انتخاب می کنید از هر لحاظ طبیعی و سالم باشد.
نکاتی که پس از خرید مهمند !
- سعی کنید ماهی جدید را قرنطینه کنید.برای جلوگیری از انتقال بیماری از مخلوط کردن ماهی هایی که از منابع مختلف خریداری کرده اید خود دار کنید.- دیسکس های جوان باید چندین بار در روز تغذیه شوند تا رشد صحیحی داشته باشند.
- تعویض منظم آب در داشتن ماهیان سالم کمک شایانی می کند.
-از تغذیه دیسکوس با کرم توبی فکس جدا خودداری کنید.
انتقال ماهی دیسکس به آکواریم:
هنگامی که ماهی را به خانه منتقل میکنید به خاطر داشته باشید که آب آنرا کم کم با آب آکواریمتان همسان کنید . به این صورت که از آب آکواریم در سطلی که ماهی و آب آکواریم قبلی در آن هستند بریزید. و وقتی که آب ظرف پس از مدتی با این کار دوبرابر شد میتوانید با یک تور یا دست خودتان ماهی را به آکواریم جدید منتقل کنید ولی آب ماهی را هرگز در آکواریم خودتان نریزید. چراغها را در روز اول یا حداقل تا زمانی که ماهی با آرامش شنا کند خاموش یا کم نور نگاه دارید. این غیر طبیعی نیست که Discus بعد از انتقال به محل جدید برای چند ساعت در کف آکواریم بخوابند یا بیحرکت بمانند. همچنین غیر طبیعی نیست اگر در ده دقیقهی اول هم شروع به حرکت کنند و با آمدن به طرف شما درخواست غذا کنند. در هر صورت اگر در مراحل جابه جایی و رساندن ماهی ها به منزل شوک شدیدی به آنها وارد نشده باشد همگی بعد از یک یا دو روز برای اولین وعده غذای خود آماده خواهند بود.بعد از سکنی گرفتن ماهی ها در خانه جدیدشان شما باشد حتی الامکان از نزدیک شدن و دست زدن به ماهی ها خودداری کنید مگر اینکه واقعا نیاز باشد. آنها به مرور زمان شما را خواهند شناخت وتعجب نکنید اگر به هنگام نزدیک شدن شما به سرعت فرار کرده و خود را مخفی کنند. پس عجله نکنید. کنجکاوی ذاتی آنها بالاخره باعث میشود که به شما خو بگیرند و پس از مدتی برای جلب توجه شما در جلوی آکواریم به خود نمایی بپردازند.
آماده سازی آب برای آکواریم دیسکس:
بعد از اینکه شن های تزیینی را کاملا شستید و آنها را به همراه وسایلی مانند سنگ های هوا و.. در کف آکواریوم قرار دادید نوبت به آب گیری آکواریوم می رسد.برای این کار از آب شهری استفاده خواهیم کرد. سعی کنید در هنگامی آب گیری آب را بر روی شیشه های کناری آکواریوم بریزید تا شن های کف پراکنده نشوند. در مورد شلنگهای اتصال هوا به سنگ های کف نیز بهتر است از گیره های مخصوص این کار استفاده شود و تمامی شلنگ ها از گوشه های آکواریوم به خارج انتقال یابند. بعد از اینکه آکواریوم را آب گیری کردید بخاری را نصب کنید و دمای آن را بر روی ۲۸-۳۰ درجه بگذارید. پمپ هوا را نیز روشن نمایید. حجم آب موجود در آکواریوم را اندازه گیری کنید و بر اساس آن محلول ضد کلر را در تمامی نقاط آکواریوم پراکنده کنید.
۱٪ حجم آب را حساب کرده و بر اساس آن نمک طعام به آب آکواریوم اضافه نمایید.بهتر است قبل از این کار نمک را در داخل ظرفی جداگانه با مقداری آب مخلوط نمایید و سپس این مخلوط را به آب آکواریوم اضافه کنید.برای ایمن ساختن آب از هرگونه مواد از محلولی به نام Tetra Aqua Safe استفاده خواهیم کرد. بر اساس در صد ترکیب نوشته شده بر روی بسته آن و بر اساس حجم آب آکواریوم به میزان مورد نیاز از این محلول به آب اضافه کنید.فیلترهای درون آب را نیز روشن نمایید. بعد از ۲۴ ساعت آب آکواریوم آماده است .اما نکته مهم تکمیل چرخه آکواریوم و چرخه مربوط به سیکل ازت می باشد. معمولا بین ۱۵ تا ۲۰ روز این چرخه تکمیل خواهد شد. بهتر است در طول این مدت از ماهی های ارزان قیمتی مانند زبرا در درون آکواریوم تا تکمیل چرخه مورد نظر استفاده شود. بعد از تکمیل چرخه آکواریوم می تواند پذیرای دیسکاس باشد. اسیدی کردن آب
همانطور که قبلا نیز گفته شد دیسکاس ها در طبیعت در محیطی تقریبا اسیدی زندگی می کنند و تجربه نیز اثبات میکند که این گونه از ما هی ها در این شرایط رشدی سریع تر دارند. PH لازم برای آب آکواریوم دیسکاس مابین ۶.۵ تا ۷ می باشد .اگر به هر دلیلی PH اب بالاتر از این حد رفت و محیط قلیایی شد ۲ روش برای نرمال سازی آب وجود دارد که البته هرکدام دقت مخصوص به خود را می طلبد.
1- تعویض مقداری از آب آکواریوم. به عنوان مثال یک سوم از آب آکواریوم را برداشته و با آبی که به مدت ۲۴ ساعت مانده و همچنین PH آن نیز چک شده است( قلیایی نیست ) جایگزین کنید.
اما راه حل بهتر معمولا راه دوم می باشد زیرا هیچ وقت آب لوله کشی که ما از آن استفاده میکنیم اسیدی نیست.
2- اسیدی کردن آب . مقدار ۵ تا ۱۰ قاشق شکر را در آب جوش مخلوط کرده و محلول به دست آمده را در یک بطری پلاستیکی بریزید ( بطری نوشابه خانواده ). حال ۲ قاشق مخمر جو را نیز به آن اضافه کرده و شیشه را از اب پر کنید به طوری که چیزی حدود یک پنجم از شیشه خالی بماند. درب بطری را محکم ببندید و هر ۱ ساعت یکبار به مدت ۵ دقیقه آنرا تکان دهید. بعد از گذشت چند ساعت در داخل بطری گاز کربنیک ایجاد می شود ( البته اگر مستقیما به گاز کربنیک خالص دسترسی دارید نیازی به این کارها نمی باشد ) . درب بطری را سوراخ کنید و یک شیلنگ مخصوص پمپ هوا ( همون شیلینگ های نازک ) را به درون درب بطری فرو کنید به طوری که ۱ سانتیمتر پایین تر از درب بطری قرار بگیرد. حال با چسب تمامی منافذ مابین درب و شیلنگ را کامل بگیرید . سر دیگر شیلنگ را به داخل آبی که آماده کرده اید فرو کنید.مشاهده میکنید که حباب های گاز کربنیک به آرامی وارد آب می شوند. هر چند دقیقه یک بار با یک وسیله آب را به هم بزنید و PH آن را چک کنید. هنگامی که PH به حدود ۶ رسید دست نگاه دارید و آب را به آرامی و در چندین نوبت با یک سوم آب آکواریوم تعویض کنیدمشاهده می کنید که PH آب آکواریوم شما پایین می آید.گاز کربنیک تولید شده در آب حل شده و تولید اسید کربنیک می کند که این اسید محیط آب را اسیدی میکند.
توجه:
به هیچ عنوان این کار را مستقیما با آب درون آکواریوم انجام ندهید زیرا این فرآیند ممکن است سریع اتفاق بیافتد و محیط را ناگهان به اسیدی با PH بسیار پایین تغییر دهد و خطر مرگ سریع ماهی ها را به دنبال خواهد داشت.
سختی آبداشتن یک کیت سختی سنج آب که در کلیه کالای پزشکی ها با قیمت ارزان و مناسب یافت می شود الزامی است که شما بوسیله این کیت قادر خواهید بود سختی آب اکواریوم خویش را اندازه گیری نمایید و برای کنترل آن اقدام کنید. دانستن سختی آب بسیار مهم است زیرا دیسکوس در آبهای بسیار سبک زندگی میکند . یکی از واحد های اندازه گیری سختی آب PPM میباشد که کیت های موجود در بازار از این مقیاس اندازه گیری تبعیت می کنند.و شما با یک تیتراسیون ساده در کوتاه ترین زمان ممکن سختی آب استفاده شده برای اکواریومتان را بدست خواهید آورد.لازم به تذکر است که در بسیاری از مناطق کشور ما سختی آب بیش از150ppm میباشدآب مناسب برای پرورش دیسکوس دارای سختی( 50 ppm) تا ( 130 ppm ) می باشد که آب به این سبکی در معدود مکانهای یافت میشود .دوستان عزیز اگر برچسب های روی بطری های آب معدنی را ملاحظه کنند خواهند فهمید که سختی را بر حسب ppm درج شده است و معمولاً بین 100 تا 170 ppm میباشد .سختی یکی از چند فاکتور است که در موردش به صورت مفصل صحبت خواهیم کرد.نکته بسیار جالب این است سختی رابطه مستقیم با منیزیم و کلسیم دارد .یکی از راه های مقرون به صرفه و آسان برای پایین آوردن سختی استفاده از رزین های کاتیونی می باشد . رزین ها داراری درجه بندی های مختلف از نظر سایز و اندازه می باشند که شما می توانید از رزین های ریز که در فیلتر های خانگی استفاده میشود و این رزین ها باید زرد طلای و در بسته های که نور نبینند و خشک نشوند قرار داشته باشند اگر رنگ رزین ها قهوه ای شده باشد خراب است و از خرید ان پرهیز کنید.حال می پردازیم به روش درست استفاده کردن از رزین زیرا تعدادی از دوستان بیش از یک بار نمی توانند از رزین خریداری کرده استفاده کنند .وبه همین خاطر سریع سرخورده میشوند و این کار را بیهوده می پندارند.در صورتی که اگر شما به روش صحیح از رزین استفاده کنید خواهید توانست با یک لیتر رزین بیش از 1000 لیتر آب با سختی 450ppm را تا 150ppm پایین آورد البته با صبر و حوصله.شما برای این کار نیازبه
1- یک ظرف پلاستیکی که حدوداً 10 تا 15 لیتر آب را در خود بتواند نگه دارد(( شما رزین را در یک جوراب دولا زنانه ریخته و سر جوراب را گره بزنید))
2- به اندازه کل مساحت ظرف چهار لایه پشم شیشه ای که برای گلدوزی در خرازی ها یافت می شود و یا برای هود آشپزخانه استفاده میشود
3- کاغذ صافی که از لوازم آزمایشگاهی میتوانید تهیه کنید
4- Water pomp
اگر بخواهید آب داخل اکواریوم را سبک کنید . که این کار توصیه نمیشود.آن را خارج کنید این کار را چند بار تکرار کنید و بعد رزین را داخل کیسه مشکی قرار داده و در ان را گره بزنید . ابتدا شما دو طرف ظرف را می بایستی برای ورود و خروج آب در ارتفاع مختلف، برای ورود در قسمت بالا و برای خروجی آب در قسمت پایین سوراخ کنید . یک لیتر رزین را در یک جوراب دولا زنانه ریخته و سر جوراب را گره بزنید و در کف ظرف در طرف خروج آب قرار دهید و بر روی ان چهار لایه پشم شیشه قرار دهید . و در سر راه ورود آب کاغذ صافی را تعبیه کنید این کار ها برای فیلتر کلیه ذرات و رسوبات معلق در آب را که شامل خاک – شن – ذرات آهن مربوط به لوله های انتقال آب و سایر نا خالصی ها را جدا میکند. اگر این کار را انجام ندهید رزین شما با یک بار گذر آب از روی آن خراب خواهد شد .در این کار پایین بودن سرعت جریان آب خیلی مهم است زیرا در جریان آب با سرعت پایین تبادل یونی بسیار آسانتر و سریعتر انجام میشود. آب خارج شده را در یک مخزن ذخیره کنید تا حجم مورد نظر شما به اندازه ای که می خواهید برسد بعد بوسیله کیت سختی سنج سختی آب ذخیره شده را اندازه گیری کنید توجه کنید که نمی توان ماهی را که ماه ها در آب با سختی بالا زندگی کرده است را ناگهان در آب با سختی پایین قرار داد ولی مطمئن باشید که دیسکس در آب سبک رنگ زیباتری خواهد داشت و راحت تر تنفس میکند و استرس کمتری خواهد داشت.با پایین آمدن سختی آب PH نیز پایین خواهد آمد که شرایط مطلوب تری را فراهم می کند.در پایان هر دور استفاده از رزین بهتر است آنرا احیا کرد. رزین اشباع شده را حمام آب نمک دهید: رزین را داخل ظرف آب نمک اشباع شده فرو برید و بعد از چند دقیقه آن را خارج کنید این کار را چند بار تکرار کنید و بعد رزین را داخل کیسه مشکی قرار داده و در آن را ببندید.
UV sterilizer
بی شک UV sterilizer ها یکی از بهترین وسیله هایی است که تا به حال برای ضدعفونی و میکروب زدایی به خصوص در داخل آکواریوم به کار می رود. این وسیله از یک لامپ UV تشکیل شده است که آب داخل آکواریوم از طریق اشعه این لامپ ضدعفونی میگردد. از لحاظ سیستم کاری ۲ نوع UV sterilizer وجود دارد.
1- با سنگ هوا
2- بدون سنگ هوا
نصب نوع اول بسیار راحت است. برای این کار کافیست که شیلنگ مربوط به یکی از سنگ های هوای داخل آکواریوم را به ورودی این وسیله نصب کنید. به دلیل ایجاد حباب هوا در داخل دستگاه ، آب در داخل دستگاه جریان پیدا میکند و پس از عبور از روی لامپ و ضدعفونی شدن همراه با حباب های هوا از دستگاه خارج میشود.برای نصب نوع دوم احتیاج به یک WaterPump داریم که بهتر است از همان نوعی که در فیلترهای برقی داخل آب است استفاده کنیم.کافیست که با یک شیلنگ قسمت خروجی WaterPump را به قسمت ورودی UV sterilizer متصل کنیم.و برق UV sterilizer و WaterPump را به برق متصل کنیمبسته به حجم آب آکواریوم میتوان به صورت چند ساعت در روز و یا یک روز در هفته لامپ UV را روشن نمود.مارک های مختلفی در ایران وجود دارد که برای نوع اول RESUN و برای نوع دوم RENA بسیار محبوب وموجودند.
در کل استفاده از نوع اول به دلیل سهولت پیشنهاد می شود.
نکته مهم:
به هیچ عنوان به لامپ داخل دستگاه به طور مستقیم نگاه نکنید. زیرا عوارض جدی و حتی کوری چشم را به دنبال خواهد داشت.
معرفی دیسکس:
دیسکس از خانواده سیچلایدها بوده و بومی آمریکای جنوبی می باشد. این ماهی ها تا حدود 18 – 15 سانتیمتر رشد می کنند. دیسکسها دارای انواع رنگاهی گوناگونند. مانند دیسکس آبی، قهوه ایی، سبز که معمولا در 15 ماهگی بالغ می شوند . جفتها معمولا داخل گله خودشان همدیگر را انتخاب کنند. یکجفت مولد دیسکس خوب از تخمها مراقبت می کنند. و معمولا هر 15 روز یکبار تخمریزی انجام می دهند. آب دیسکسها باید دارای سختی 3 تا 5 درجه DH باشد و دمای آب آنها 27 درجه سلسیوس ثابت باشد و نیز باید تا حدودی اسیدی باشد . اگرچه دیسکوس ها ماهیان صلح جویی هستند ولی نگه داری آنها بصورت جداگانه در تانک توصیه می شود زیرا دمایی که آنها نیارمند آن هستند از دمای قابل تحمل بسیاری از گونه ها بالا تر است. و با وجود این بهتر است به ماهیان صلح جو و گرما دوست چون تترایل کاردنیال، لوچ دلقک و … نگه داری شوند. دیسکوس ها نباید با آنجل هایی که از بیماری انگلی رنج می برند نگهداری شوند.دیسکس ها باید در تانکهای بزرگ و دراز با کف پوش نرم و لایه ای از گیاهان شناور به منظور کنترل و کمتر کردن نور نگهداری شوند. سنگ و یا صخره ها نباید به قدری بزرگ باشند که فضای شنا کردن را از آنها بگیرد. توجه ویژه ای نیز باید به کیفیت آب نمود. تعویض مرتب قسمتی ازآب یکی از نیاز های اساسی این ماهی هاست. به دلیل این که تشخیص جنسیت آنها تا حدی مشکل است، بهترین راه داشتن 6 ماهی کوچک برای انتخاب جفت می باشد. اگر آنها در شرایت مطلوب نگهداری شوند( آب نرم و کمی اسیدی با تعویض هفتگی مقداری از آب ) دیسکوس ها راحت تر در آکواریوم تکثیر خواهند شد ولی باز هم تکثیر آنها امری مشکل است. دیسکسها تخمهایشان را روی اشیاء شیب دار می گذارند. معمولا 48 ساعت بعد از تخمگذاری تخمها باز خواهند شد. لاروهای دیسکس سه روز احتیاج به هیچ غذایی ندارند چون از کیسه زرده ایی مجهز که در زیر شکم دارند تغذیه می کنند. از صبح روز چهارم بعد از تولد لاروها به بدن والدین خود می چسبند و از لعابی که از پوست آنها تراوش می شود تغذیه می شود تغذیه می کنند. بعضی معتقدند که تخمهای خراب و تجزیه شده که رشد باکتریها را همراه دارد می تواند غذای چند روز لاروهای دیسکس باشد ولی چیزی که ثابت شده است حضور والدین در هر حالت برای غذا دادن و پرورش لاروهای دیسکس کاملا واجب ضروری است. زمانیکه بچه ها بخوبی شنای آزاد پیدا کنند و بتوانند نوزادان میگو را بخورند می توان والدین را از آنها دور ساخت و مولدین را برای نوبت بعدی تخمریزی آماده ساخت. تعویض آب به رشد و شادابی بچه های دیسکاس کمک می کند. زیرا آب دیسکسها بر اثر مدفوع و غذاهای اضافی و مانده در آکواریوم آلوده و کمی اسیدی می شود که در نتیجه آب باعث سوختن لبه های باله و دم آنها خواهد شد. از طرفی دیگر بر اثر تبخیر آب املاح موجود در آب مانند نمکهای کلسیم و منیزیم باقی می مانند و آب را سنگین می کنند که برای دیسکسها قابل تحمل نیست. بنابراین بهتر است همواره باندازه ایی که آب تبخیر می شود. به همان اندازه هم شما آب از آکواریوم خارج کنید. سپس آب آماده و مناسب اضافه کنید تا همواره تعادل بین املاح موجود در آب و سختی آب برای دیسکسها برقرار باشد.ماهیانی همچون سیچلاید و دسته سیمفیسادن (symphysodon) از خانواده Discus از دید بسیاری از پرورش دهندگان ماهیانی هستند که شدیدا به آب تازه و در نتیجه تعویض آب نیاز دارند. به این ترتیب Discus که به عنوان شاه ماهی آکواریم شناخته میشود ظاهری زیبا و جذاب و رفتاری فوقالعاده دارد.آب با دمای پایین استرس زاست و بمرور زمان باعث از بین رفتن Discus میشود و بخصوص باعث آسیب پذیر شدن نسبت به تاژکهای(Flagellate ) رودوی یا هگزامیتا میشود. بهترین دما برای این ماهی بین 30ـ28 درجه سانتیگراد است و دماهای بالاتر تا 32 درجه سانتیگراد برای زمانی که ماهی به خانه جدید خود منتقل میشود.دمای بالا نیروزاست و ازاین رو تا ماهیها به محیط جدید عادت کنند برایشان مفید است. دمای بالای آب برای زمانی که ماهی تحت درمان است نیز مفید است چراکه سرعت سوخت و ساز بدن ماهی را افزایش میدهد و موجب تاثیر گذاری سریعتر داروها نیز میگرددشما باید قبل از آوردن Discus خود به خانه تانک آب آماده و فیلترهای رشد کرده داشته باشید. این کار اشتباهی است اگر تصمیم دارید ابتدا ماهی را خریده و سپس تانک آن را آماده کنید چراکه این روش قبلا امتحان شده و در اکثر موارد نتایج نام مطلوبی بدست آمده. اگر شما بدفعات یا بصورت مداوم آب را عوض نمیکنید فرقی نمیکند که شما چه فیلتری استفاده میکنید(تا زمانی که فشار زیادی نداشته باشد ). بسیاری از پرورش دهندگان Discus که از اسفنجهای بزرگ تصفیه کننده آب در تانکرهایی با حداکثر 110 لیتر آب (که زیاد شلوغ نیستند) استفاده میکنند از آن راضی هستند. برای تانکرهای بزرگ با تعداد بیشتر ماهی باید از سیستم تصفیه قویتری استفاده کرد. اگر شما در ابتدای کار هستید و از ماهی های کوچک نگهداری میکنید از نوع اسفنجی که باکتریهای فیلتر زیستی در آن رشد کرده میتوانید براحتی استفاده کنید و اگر نمیتوانید صبر کنید تا باکتریها بطور طبیعی رشد کنند میتوانید از باکتریهای مخصوص تسریع رشد آن استفاده کنید. با این کار امکان انتقال بیماری با یک اسفنج کهنه و پیر را نیز کاهش میدهید. برای 6 Discus جوان (5 تا 5.7 سانتیمتری) تانکری با 75 لیتر ظرفیت مناسب است و برای اینکه بتوانید از آن برای بلند مدت استفاده کنید تانکری 110 لیتری مناسب تر خواهد بود.معمولا بهتر است که ما کار خود را با 6 ماهی شروع کنیم و حداقل این رقم 3 ماهی خواهد بود زیرا امکان دعوا بین دو Discus وجود دارد و ماهی سوم در واقع میتواند نقش میانجی و خنثی کننده حس پرخاش جویانه دو ماهی دیگر را داشته باشد. با وجود این ، در دعواهای بین Discus های کوچک امکان کشته شدن یکی از آنها وجود ندارد و این صحنه نه دیدنی است و نه اینکه سودی برای هیچیک از دو ماهی دارد. نهایتاً بهترین راه اینست که در ابتدا 3 جفت ماهی را در یک آکواریم قرار دهیم و بمرور زمان ماهیهای ضعیفتر را از این جمع خارج کنیم. در نهایت کار به جایی میکشد که تنها 2 ماهی در آکواریم خواهند ماند و این دو ماهی جفتی بسیار ارزشمند خواهند بود که احتمالا بزودی شروع به تخم ریزی خواهند کرد .
آماده سازی آکواریوم برای نگهداری از ماهی دیسکس:
اولین قدم برای نگهداری ماهی دیسکس این است که با محیط طبیعی زندگی این آبزی زیبا آشنا شویم تا بتوانیم شرایط زندگی دیسکس را در یک محیط مصنوعی برای این موجود زیبا شبیه سازی کنیم.محل زندگی این ماهی در رودخانه های آمازون می باشد که آمازون شامل بخشهایی از ونزوئلا، کلمبیا، برزیل و پرو است،این مناطق وسیع در فصول بارانی از طریق آب در ارتباط هستند و به همین دلیل این ماهی را می توان در آبهای کوچک آمازون یافت.بارانهای سنگین به طور جدی در دسامبر شروع به بارش میکنند اما سطح آب رودخانه تا ماه ژانویه تغییری نخواهد کرد .جالب است بدانید سه نوع آب در آمازون وجود دارد : آب سیاه ،آب پاک و آب سفید .
در این آبها ست که می توان ماهی دیسکس یافت.یعنی آبی که سبک باشد که اصلی ترین فاکتور برای دارندگان ماهی دیسکس بشمار می رود . دانستن شیمی آب بسیار مهم می باشد که به صورت جامه و کامل توضیح داده خواهد شد .اولین قدم برای ورود به دنیای شیمی ابزار لازم این کار است که ما از ساده ترین ابزار ممکن استفاده خواهیم کرد و شایان ذکر است که هدف کلی کمک به دوستان برای لذت بردن از نگهداری این ماهی زیبامی باشد .
آب مورد استفاده برای آکواریوم دیسکس
اکثر آبهای لوله کشی منازل با تغییر اندکی برای Discus مناسب خواهند بود. اگر شما از آب شیر منزلتان برای نوشیدن استفاده میکنید این آب قطعا ماهی شما را نخواهد کشت (البته در بعضی کشورها از آب شیر برای نوشیدن استفاده نمیشود). اگر ماهیان شما در سن و در حال تولید مثل هستند باید کلر(chlorine) و کلرین (choloramine) را از آب جدا کنید و pH آنرا تغییر دهید ولی سختی آب مشکل حادی ایجاد نمیکند. بهترین آب برای Discus آب با سختی پایین که کمی اسیدی باشد ، است. با اینحال بسیاری از پرورش دهندگان Discus های جوان خود را در آب شیر معمولی دیکلره شده ( منظور از دیکلره ، جداسازی کلر از آب است) و با phکمتر نگهداری میکنند.این مسئله خیلی اهمیت دارد که قبل از درست کردن آکواریم ، کیفت آبی را که ماهی شما قبلا در آن بوده را آزمایش کنید یا بپرسید. اگر ماهی مورد نظر شما در آب با pH خنثی نگهداری میشده شما نیز باید در ابتدا آبی با همان کیفیات در آکواریم خانه خود فراهم کنید به جای اینکه از pH های معمول 6 و 6.5 استفاده کنید و همیشه سعی کنید که تغییرات اعمال شده در آب همواره به تدریج صورت گیرد.معمولا بسیاری از Discus ها را در آب با pH بسیار پایین 4.5 نگهداری میکنند البته آنهایی را که در شرایط تولید مثل هستند و بصورت وحشی از زیستگاهشان گرفته شده اند نه ماهی های جوانی را که در آکواریم بدنیا آمده اند. ماهی هایی که در حال رشد هستند معمولا در pH 6.5 نگه داری میشوند چون امکان اینکه در آبی با pH کاملا متفاوت قرار بگیرند بسیار کم است.روشهای زیادی برای تغییر pH آب وجود دارد که از جمله آنها عبارتند از مواد از پیش آماده شده و یا کودهای تصفیه کننده. بنابراین انتخاب هر یک از این روشها به سلیقه شخصی خودتان بستگی دارد.یکی از وسایلی که بسیار اهمیت دارد pH سنج است. شما باید همواره از اندازه pH بطور دقیق مطلع باشید ولی بسیاری از این وسایل اندازه گیری دقت لازمه کار پرورش دهندگان Discusا ندارند. PHبا آب در ، برخی موارد راحت تبخیر میشود و از آب آکواریم شما کاسته میشود بنابراین PH آب باید دائما اندازه گیری شود.
پوشش کف آکواریومخیلی وقتها شنیده ایم که بهتر است برای کف آکواریم Discus از هیچگونه پوششی استفاده نکنیم. Discus در انواع آکواریمها منجمله آکواریمهای تزیینی که پر از گیاهان آبی و جانوران دیگر هستند و یا آکواریمهای کاملا خالی که معمولا توسط دیگر پرورش دهنده ها توصیه میشوند ، قابل نگهداری است. اما بهتر است از یک لایه نازک ماسه بسیار ریز در کف استفاده کنیم و بدین ترتیب تخلیه آب نیز آسان تر میشود چراکه ماسه ها فضولات ماهی ها را در زیر خود پنهان میکند و ماهی نیز از بازی با شن لذت میبرد و برای پیدا کردن غذا در ماسه ها میدمد. ولی معمولا با نگه داشتن Discus در آکواریم بدون کف پوش دچار مشکل نمیشوید اما اگر تصمیم به این کار گرفتید فراموش نکنید که حتما جداره خارجی کف آکواریم را رنگ بزنید و یا به نحوی بپوشانید تا ماهی خارج آکواریم را نبیند در غیر اینصورت در روحیه آنها تاثیر گذاشته و باعث ترسو و خجالتی شدن آنها میشود.به غیر از لایه ماسه که در کف آکواریم ریخته میشود خوب است که از تکه چوبهایی که از خزه پوشیده شده اند و از گیاهان معلق در آب همچون باقلای آبی و از کوزه های گلی که از ماسه و گیاهان دیگر پر شده اند استفاده کنیم. یک لامپ فلوروسنت با یک حباب گرم و یک حباب سرد نیاز گیاهان را به نور تامین میکنند. ولی به یاد داشته باشید که روشن شدن ناگهانی آکواریم Discus باعث عکس العمل ناگهانی و جهش آن میشود که با استفاده از گیاهان غوطه ور در آب – که جلو رسیدن ناگهانی نور به Discus را میگیرند - براحتی میتوان از این مسئله جلوگیری کرد.با تمام این تفاسیر برای تانکر بیمارستان Discus یا تانکر قرنطینه از ماسه یا هیچ تجهیزات دیگری استفاده نکنید. اگر اولین باری است که از Discus نگهداری میکنید مسلما تانکر اولیه شما محل قرنطینه نیز خواهد بود. در این صورت تانکر آب باید به غیر از فیلتر و هیتر و چراغها خالی از هرگونه تجهیزات اضافی باشد. دلیل این بی تجملی اینست که شما بتوانید ماهی خود را بدقت زیر نظر بگیرید و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنید چراکه خیلی وقتها ماهی سعی در پنهان کردن خود در پشت گیاهان ، از چشم شما میکند.و اگر قصد مداوای ماهی را دارید وجود گیاهان و ماسه و دیگر تزیینات بی فایده و مزاحم خواهد بود. بعد از مداوا و اطمینان از سلامت ماهی میتوانید دیگر تجهیزات و تزیینات را اضافه کنید. این دوره قرنطیه نباید کوتاهتر از 15 روز باشد. اگر میخواهید به آکواریم Discus خود ماهی دیگری اضافه کنید ابتدا آنرا در تانکری حدااقل 38 لیتری نگه داری کنید تا زمانی که کاملا از مبتلا و آلوده نبودن آنها مطمئن شوید .
ماهی های گوپی دارای رنگ های متنوع و زیبایی هستند که انواع آن عبارتند از : گوپی پوست ماری – گوپی دم قرمز سنگاپوری – گوپی کمر مشکی سنگاپوری – گوپی دم زرد – گوپی دم آبی – گوپی دم خرگوشی – گوپی فانتزی و چندین نوع گوپی دیگر که اغلب نوع ماده این ماهی از نوع نر جثه بزرگتری دارد. ماهی گوپی بسیار مقاوم است و با هر شرایطی خود را تطبیق می دهد. به سادگی تکثیر و پرورش داده خواهد شد و برای سایر ماهی ها هیچگونه مزاحمتی ندارد. برای نگهداری از ماهی گوپی توصیه می شود آکوارومی کوچک با حجم 20 گالن همراه با مقدار زیادی گیاه آکواریومی نظیر java Fern و java Moss استفاده شود. گیاهان فوق مقاوم هستند و می توانند ترکیبات آب سخت را که برای گوپی ها مطلوب است تحمل کنند. ماهی گوپی معمولا PH در محدوده متوسط یعنی 7 (خنثی) را ترجیح می دهد اما می تواند خود را با شرایطی پایین تر تا 6 و در نهایت تا بالای محدوده 7 (نزدیک به 8) وفق دهد و ( اگرچه آنها آب سخت را به خوبی تحمل می کنند) سختی آب می بایست در حد متوسطی باشد. هنمچنین در مقابل سختی کم مقاومت نیستند. درجه حرارت محیط نگهداری آنها می بایستی پایین تر از 75 درجه فارنهایت باشد اما می توانند درجه حرارتی مابین 60تا 80 درجه فارنهایت را نیز تحمل کنند. از گوپی ها استفاده گسترده ای برای کنترل پشه می شود و به عنوان غذای این ماهی پشه هایی که تهدیدی برای انتقال بیماری مالاریا هستند را می توان استفاده کرد. شما می توانید در آکواریوم خانه خود به گوپی ها غذاهای خشک شده، فریزری، لارو قرمز رنگ پشه های ریز، توبی فیکس، میگوی آب شور و همچنین غذاهای آماده که حاوی حجم بالای سبزیجاتی نظیر Spirulina است، بدهید. معمولاً اندازه این ماهیها در جنس نر 3 سانتی متر و ماده آن 6 سانتی متر است. نوع نر ماهی گوپی نسبت به ماده بسیار زیباتر و دم نرها دارای رنگهای متنوع و زیبایی می باشد. اندام بدن نرها نسبت به ماده ها ظریفتر و طول بدنشان کمتر است البته وجود پای تناسلی در کنار مخرج ماهی نر باعث می شود در سنین کم هم بتوان جنسیت آنها را تشخیص داد. ماهی گوپی ماده رنگ آمیزی کمتری دارد و دم آن معمولی است. گوپی نر، گوپی ماده را بارور می کند. به این صورت که از باله مخرجی اش یا همان منفذ تناسلی استفاده کرده و این کار را انجام می دهد. ماده هایی که باردار می باشند معمولا در محیط تاریک ظاهر می شوند و اطراف مخرج و همینطور بدنشان افزایش حجم پیدا می کند. نوع نر علاقه زیادی به خوردن نوزادان ندارد، اما نوع ماده تمایل بیشتری نشان می دهد. هر چه زمان بارداری و زایمان نزدیک تر می شود، رنگ محل مخرج ماهی ماده پر رنگتر و سیاه تر و شکم ماهی ماده بزرگتر می شود. گوپی ماده در دمای 27 درجه سانتیگراد بطور متوسط هر ماه یک نوبت زایمان می کند. این ماهی با سایر ماهیهایی که زنده زا هستند و یا ماهیانی که در رده زنده زا ها هستند مانند: تتراها، رازبوراها، گورامی ها، ماهیان رنگین کمان، کریدوراس ها، پلکوها، لوچ ها، گورامی دارف (کوتوله) و گربه می توان نگهداری کرد ولی در رده گیاه خواران هیچ وقت گوپی ها و بارب ها را در کنار هم قرار ندهید زیرا بارب ها و مخصوصا تایگر بارب به ماهیانی با دم و باله زیبا و بلند همچوت انجل و گوپی حساسیت نشان خواهد داد و مدام در تعقیب آنها جهت گاز گرفتن حرکت می کند(شاید به دلیل حسادت ! ) . طرز تشخیص جنسیت گوپی ها: ماده ماده : الف- باله زیر شکم ماهی ماده پهن و بزرگ و گرد است. ب- بدن ماهی ماده ساده و بی نقش و نگار است. ج- زیر شکم ماهی ماده خال سیاه وجود دارد که وضعیت بچه ها را نشان می دهد. ماهی نر : الف- باله زیر شکم ماهی نر بصورت پای تناسلی کشیده و باریک است. ب- اندام ماهی نر لاغرتر، کشیده تر و باریک تر است. ج- دارای رنگهای گوناگون و نقش و نگار بیشتری است. مولی: شامل مولی دم عقربی- مولی بالن- مولی بادبان باله – مولی ساده و رنگارنگ ، تمام مولی ها با رنگهای سفید وسیاه، پرتقالی ، قرمز، زرد ، نارنجی و رنگارنگ هستند . طول بدن ماهی ماده تا 10 سانتیمتر و نرها به 8 سانتی متر میرسند و بایکدیگر آمیزش دارند . مولیها علاقه شدیدی بخوردن غذاهای گیاهی دارند. آنها ماهیانی صلح جو و کم توقعی هستند ولی در کنار کم توقعی پر خور نیز می باشند ، به اینصورت که گویی تمام طول روز گرسنه اند ، ولی اینطور نیست! بهتر است برای ارضای این میل آنها مقدار جیره غذای روزانه شان را در نوبت های بیشتر به آنها بدهیم که دچار بیماری گوارشی نگردند ، گرچه بیماری و فشار به دستگاه گوارشی قابل مشاهده نیست ولی ثابت شده در طول این فشار (به دستگاه گوارشی) ، ماهی به بیماری های دیگر راحت تر دچار می گردد . به علت فعالیت زیاد و پرخوری ، مولی ها دارای سوخت و ساز بدنی زیادی اند و فضولات آنها نیز از ماهیهای هم جثه خود بیشتر است ، بنابراین به اکسیژن فراوان و آکواریومی با نور کافی و گیاهان زیاد جهت تجزیه فضولاتشان نیازمندند . تکثیر این ماهی ها خیلی راحت و بسهولت انجام می شودو به خوردن بچه های خودشان زیاد علاقه نشان نمی دهند. طریقه تشخیص آماده بودن ماهی ماده در موقع زایمان از روی حجم شکم ماهی ماده می توان پی برد. بطوریکه شکم کاملاً بزرگ می شود. در ماهی های زنده زا از روی خال سیاه که در زیر شکم ماهی ماده است می توان زمان نزدیک شدن زایمان را حدس زد، چون خال سیاه هر چه بزرگتر شود زایمان نزدیکتر است. مولیها معمولاً هر ماه یک نوبت از 3 عدد الی350 عدد بچه زایمان می کنند. اگر شرایط نامناسب باشد، بطوریکه ماهی ماده قادر به زایمان نباشد، بعد از گذشت چند ماه اگر شرایط ایجاد شود ماهی ماده می تواند تعداد زیادی بچه ماهی ها را بطور یکجا و با همدیگر در عرض 2 ساعت زایمان کند. مولی ها همانند بقیه زنده زاهای دیگر قابل تشخیص جنسیت هستند ( باله تناسلی که در زیر شکم ماهیان نر وجود دارد) . دم شمشیری: این ماهی به نواحی شرق مکزیک و جنوب شرق آمریکا تعلق دارد و با نام علمی Xiphophrus Helleriiشناخته می شود . سوار تیل ها دارای انواع متعدد : دم فنسی ٫ سفید و سیاه ، نیم تنه مشکی- قرمز- سبز-زرد ، بادبان باله ٫ خالدار ، نارنجی و حتی یشمی هم دیده شده اند . علاوه بر آلتی که سوزن مانند است و در زیر شکم نرهاست ٫ آنها با خود دمی شمشیر مانند را حمل میکنند . که البته در برخی از آنها این دم شمشیر مانند وجود ندارد و گاهی تلقی می شود که آنها ماده اند . طول ماهی دم شمشیری از ماهی دم شمشیر ماده بیشتر است اما بدن ماهی دم شمشیری ماده نسبت به نر پهن تر و چاق تر است . اندازه متوسط ماده ها به 13 سانتیمتر و نر ها به 15 سانتیمتر می رسد . هر نر قادر است با ۴ عدد سوارد تیل ماده جفت گیری کند . این ماهی هم مانند مولی ها ٫ گوپی ها و پلاتی ها زنده زا است . ماهی ماده در دمای 27 درجه معمولا بین 28 تا32 روز زایمان میکنند و تعداد بچه ها به اندازه ماهی ماده بستگی دارد که از 15 تا 350 عدد نوزاد زایمان میکنند ، ماده ی این ماهی علاقه ی شدید به خوردن نوزادان خود دارد . که برای جلوگیری از چنین عملی می توانید : یا ماهی ماده را داخل زایشگاه قرار دهید و یا میتوانید آن را در آکواریومی از انبوه گیاهان ( چه مصنوعی و چه طبیعی )قرار دهید . بچه ها در لا به لای گیاهان مخفی خواهند شد و از گزند ماهی ماده در امان خواهند بود . سوارد تیل نر در هنگام جفت گیری در کنار ماهی ماده خواهد بود و تنها ماهی زنده زایی است که هم میتواند به جلو و هم میتواند به عقب شنا کند *(فقط سوارد تیل نر قادر به انجام چنین کاری است ).کمی خلق و خوی وحشیگری در این ماهی دیده میشود . سوارد تیل نر قادر است با پلاتی ماده جفت گیری کند . حد اکثر رشد این ماهی ۱۴ سانتی متر است و سرعت عمل بسیا بالایی در خوردن و بلعیدن غذا دارند . PH مناسب این ماهی در حدود ۷ تا ۸ است و دمای مناسب هم از ۲۶ تا ۲۸ درجه خواهد بود و فوق العاده به سرد شدن آب حساس است . DH این ماهی هرچه خنثی تر باشد بهتر است . اگر از این ماهی تعدادی بچه دارید بهتر است آنها را با آرتمیا یا غذاهای مقوی دیگر تغذیه کنید تا رشد سریع تر و بهتری داشته باشند . ( سوارد تیل ها در جهت مخالف آب علاقی شدیدی نشان میدهند ٫ پس اگر از فیلتر استفاده می کنید بهتر است روی آکواریوم را حتما بپوشانید ) . طرز تشخیص جنسیت سوارتیل : ماهی نر: الف- باله زیر شکم مخرجی ماهی نر بصورت پای تناسلی و به شکل باریک، کشیده و دراز است. ب- اندام های بدن ماهی نر لاغر تر، کشیده تر و باریکتر است. ج- درماهی نر انتهای دم زائده ای بلند به شکل شمشیر وجود دارد. ماهی ماده : الف- باله زیر شکم مخرجی بصورت پهن، گرد و بزرگ است. ب- شکل اندام های ماهی ماده چاقتر و بزرگتر است. ج- در زیر شکم ماهی ماده خال سیاه رنگی است که وضعیت بچه ها را نشان می دهد. پلاتی: انواع پلاتی ها از جمله پلاتی بادبان باله، پلاتی آبی، پلاتی قرمز، پلاتی مشکی، پلاتی رنگارنگ، پلاتی توکسید و پلاتی طلایی سیاه، پلاتی باله بلند، پلاتی ستاره دنباله دار و پلاتی ماه را میتوان نام برد که اغلب اندازه بدن پلاتی ماده 4 سانتی متر و نر ها 3 سانی متر است. پلاتی ها ماهیهای بسیار آرامی هستند و بدون هیچگونه مزاحمتی درکنار بقیه ماهیها به خوبی زندگی می کنند و دارای جذابیت خاصی هستند. وجود پلاتی در آکواریم زیبایی را چند برابر میکند، پلاتی قادر است با دم شمشیری آمیزش داشته باشدکه ماهی حاصل بصورت هیبرید خواهد بود که هم به پلاتی و هم به دم شمشیری شباهت دارد که اکثراً عقیم و نازا هستند.ماهی ماده بچه ها رو در لای گیاهان و شکاف ماسه ها و سنگ ها به دنیا میاره , درست بر خلاف گوپی ها و مولی ها که بچه ها رو در سطح آب به دنیا میارن . بچه ها وقتی که قادر به فرار از دست ماهی های بزرگتر شدن کم کم از پناهگاهها خارج میشن و از عمق آب به لایه های میانی میان و شنا میکنن . پلاتی ها معمولاً در دمای 27 درجه سانتیگراد پس از گذشت 30 الی 40 روز زایمان می کنند و تعداد نوزادان بستگی به اندازه ماهی ماده خواهد داشت.طرز تشخیص جنسیت پلاتی ها: پلاتی ها مانند ماهیهای دم شمشیری تشخیص جنسیت داده می شوند و تنها تفاوت پلاتی نر با دم شمشیری نر در آن است که پلاتی زائده شمشیری شکل را در انتهای دم ندارد. روش تکثیر: در ابتدا برای تکثیر و پرورش ماهیهای زنده زا بایستی مولدین سالم، شاداب، جوان، خوش رنگ، خوش اندام، سرحال که از نظر رشد به اندازه دلخواه رسیده باشند را انتخاب نمود. ضمناً از نظر نوع گونه و نژاد هم باید مورد توجه قرار بگیرد و مسئله ژنتیک و وراثت هم مهم است که در موقع انتخاب مولد باید در نظر گرفته شود. اثر ماهی نر بر روی شکل، اندامها، قیافه و رنگ بچه ماهی ها 70 درصد است و اثر ماهی ماده بر روی بچه ماهی ها 30 درصد تأثیر پذیر خواهد بود. با انتخاب مولدین مورد علاقه تان باید به ازای هر 3 عدد ماهی ماده یک عدد ماهی نر را در کنار همدیگر نگهداری کنید. چیزیکه در تکثیر ماهی های زنده زا قابل توجه و با اهمیت است، دور ساختن نوزادان از ماهی های دیگر است. خورده شدن نوزادان در همان لحظه تولد توسط والدین کار را دشوارتر می سازد. بنابراین هدف در روشهای ارائه تکثیر و پرورش این ماهیها دور ساختن بچه ماهی های به مکان های امن و مطمئن است. یا بصورتیکه خیلی سریع بچه ماهیها بتوانند در مکانهایی پنهان و مخفی شوند بدین منظور می توان به چهار طریق این کار را انجام داد: 1- به روش قفس توری شکل 2- به روش استتار گیاهی 3- به روش V که شکل هفت و پایین آن باز است. 4- به روش زایشگاه 1- به روش قفس توری شکل معمولاً در کارگاه های پروش ماهی از این روش استفاده می شود. مکان تکثیر هر اندازه که در نظر گرفته میشود اندازه قفس توری را متناسب را یک پنجم سطح آن درست می کنند. ماهی های مولد داخل قفس توری قرار می گیرند که توری آن چشمه های ریز دارد. نوزادان پس از تولد از چشمه های تور به بیرون از قفس تور می روند و در نتیجه از دسترس مولدین دور می مانند. مثلاً اگر قرار است یک حوضچه بابعاد 1 متر در 5 متر برای تکثیر ماهیهای زنده زا مورد استفاده قرار گیرد، شما یک قفس توری بابعاد 1 متر مربع درست کنید. معمولاً تعداد ماهی های مولد انتخاب شده بصورت یک گروه که 300 عدد ماهی ماده و 100 عدد ماهی نر هستند که با هم در داخل قفس توری قرار داده می شوند. با تغییر دادن اندازه مکان تکثیر باید اندازه قفس و تعداد ماهی مولد را با توجه به ابعاد تغییر یافته متناسب در نظر گرفته شود و تغییر یابد. در یک آکواریم هم می توانید از این روش استفاده کنید. مثلاً اگر یک آکواریم به ابعاد یک متر در 35 سانتی متر و با ارتفاع 40 سانتیمتر در نظر گرفتید، باید یک قفس توری بابعاد 40 در 20 سانتی متر که ارتفاع قفس 10 سانتیمتر کمتر از ارتفاع آکواریم باشد. بطوریکه 10 سانتی متر با کف آکواریم فاصله باشد که باعث خواهد شد بچه ماهی ها ازکف قفس توری به راحتی عبور کنند. در چنین آکواریمی می توانید 30 عدد ماهی ماده را با 10 عدد ماهی نر نگهداری کنید. ماهی های مولد را در داخل قفس توری قرار دهید و روزانه چندین نوبت غذای مناسب به آنها داده شود. آکواریم باید دارای آب تمیز، سالم و فیلتر مناسب و اکسیژن کافی باشد.خیلی زود نوزادان ماهیهای زنده زا متولد می شوند و از چشمه های تور با سرعت به بیرون از قفس توری خارج می شوند و در نتیجه از دسترس ماهی های بزرگ دور می گردند و در قسمت دیگر به ادامه زندگی می پردازند معمولاً با این تعداد ماهی که گفته شد حداکثر دو هفته طول می کشد تا آنجا پر از بچه ماهی شود. در آنموقع باید ماهی های مولد را از داخل قفس توری بآرامی داخل یک سطل انتقال دهید و قفس توری را به مکان جدید انتقال دهید و سپس ماهیهای مولد رااز درون سطل به مکان جدید داخل توری منتقل سازید. این عمل بترتیب ادامه پیدا می کند تا اینکه تمام سالن پرورش ماهی پر از نوزادان و بچه ماهیها می شود. بهتر است بر روی هر حوضچه یا آکواریم تاریخ تولد نوزادان- تاریخ انتقال ماهیهای مولد-نوع ماهی و مشخصات لازم ثبت شود و بهتر است در دفترچه ای روزانه تمام نکات ضروری و مهم و کارهایی که در سالن برای ماهیها انجام گرفته است، بطور دقیق ثبت شود. 2- به روش استتار گیاهی در این روش مکان مورد انتخاب برای تکثیر ماهیهای زنده زا با انبوه گیاهان طبیعی یا مصنوعی پوشانیده می شود. ماهیهایی که تاریخ زایمان آنها نزدیک است به آنجا انتقال داده می شوند. ماهیهای ماده پس از زایمان به آکواریم اول برگردانده می شوند و در این جابجایی باید خیلی دقت شود به آنها صدمه وارد نشود. نوزادان ماهی در لابه لای گیاهان بخوبی تغذیه می شوند و بسرعت رشد می کنند. در این روش می توان تکثیر و پرورش گیاهان آکواریمی را هم انجام داد. 3- روش V : روش V که شکل هفت و پایین آن بصورت شیار و باز است. در این روش از قبل باید آکواریم و دو تیغه شیشه ای متحرک را در روی آکواریم دقیق نصب کرد. بطوریکه وقتی دو تیغه شیشه ای در روی دیواره های طولی آکواریم قرار می گیرد در کف آن بصورت V و شیار ایجاد شود و فاصله دو تیغه حداکثر از همدیگر نیم سانتی متر باشد که فقط نوزادان بتوانند از آن عبور کنند. ضمناً تیغه ها باید متحرک باشد که هر زمان لازم شد براحتی برداشته شوند. بنابراین با دو شیشه باریک به دیواره آکواریم حالت نگهدارنده با محاسبه دقیق بطوریکه فاصله ها به دقت رعایت شود و با شیبی که ایجاد کرده ایم باید بصورت مورب داخل آکواریم قرار بگیرد و فاصله دو تیغه شیشه از کف آکواریم هم حداقل 20 سانتی متر در نظر گرفته شود را درست می کنیم. ماهی ماده را که آماده زایمان است به داخل V (فضای هفتی شکل )قرار می دهیم، پس از زایمان نوزادان از شیار کف به قسمت پایین آکواریم می روند و در امن و امان باقی می مانند. بعد از آنکه ماهی ماده زایمانش تمام شد آنرا به آکواریم اولیه در کنار بقیه ماهیها انتقال می دهیم و حالا برای راحتی بچه ماهیها می توانید دو تیغه شیشه ای را برداشته و در همانجا آنها را پرورش دهید. 4- روش زایشگاه کسانی که فقط یک آکواریم دارند و در آن انواع ماهی ها را نگهداری می کنند و ماهی ماده زنده زا آماده زایمان دارند بهتر است برای تکثیر و پرورش نوزادان از روش زایشگاه استفاده کنند. در فروشگاه های آکواریم ظرف مخصوصی بنام زایشگاه بهمین منظور عرضه می شود. با استفاده از زایشگاه تعداد زیادی از بچه ماهی ها به ثمر می رسند. طرز استفاده از زایشگاه بسیار آسان است. ابتدا زایشگاه را در گوشه ای از آکواریم به حالت شناور در سطح آب قرار می دهید و یک شعله اکسیژن را داخل آن جاسازی می کنید. ماهی ماده آماده زایمان را داخل آن گذاشته و درب زایشگاه را روی آن می گذارید تا ماهی ماده خودش را به بیرون پرت نکند. سپس باید منتطر بود زایمان بطور کامل انجام شود. بعد از آنکه یقین حاصل شد زایمان بطور کامل انجام شده است، ماهی ماده را به آرامی به آکواریم باز می گردانیم و غذای مناسبی در اختیارش قرار می دهیم. بهترین غذای زنده نوزاد میگوی آب شور است. این غذا بسیار مقوی و دارای پروتئین بالایی است. از انواع غذاهای پودر شده می توانید برای تغذیه نوزادان استفاده کنید. پس از چند روز که نوزادان بخوبی رشد کردند بطوریکه اطمینان حاصل شد که قادرند بخوبی شنا کنند و اندازه آنها هم بزرگتر شد می توانید با احتیاط لازم آنها را به آکواریم منتقل نمایید. تغذیه و پرورش ماهیهای زنده زا: نوزادان ماهیهای زنده زا مانند نوزادان گونه های دیگر بعد از زایمان تا دو روز از کیسه زردهای که دارند تغذیه میکنند واحتیاج به غذای دیگری ندارند ، در روز سوم نوزادان را می توان با غذاهای خشک پودر شده و یا نوزادان میگوی نمکی تغذیه کرد . نوزادان ماهیهای زنده زا بسیار پر خور هستند و رشد سریعی دارند به طوری که بین 1-2 ماه بالغ میشوند ، هر چه شرایطی مانند تغذیه مناسب نور مناسب آب مناسب و فضای کافی برای رشد بزرگتر باشد این مدت زمان کمتر میشود ولی برعکس اگر شرایط نگهداری مناسب نباشد ماهیها گاهی تا 6 ماه هم بالغ نمیشوند ، نکته دیگر در تکثیر ماهیهای زنده زا این است که پس از این که جنسیت نوزادان مشخص شد ماده ها و نر ها را در صورت امکان از هم جدا کنید تا رشد آنها سریعتر شودبعد از اینکه نوزادان کمی درشتتر شدند آنها را با غذاهای دیگر تغذیه میکنیم.